ترکیبات عمده حاصل از گل محمدی
ترکیبات عمده حاصل از گل محمدی
اسانس گل محمدی
اسانس گل محمدی از گلبرگهای گل محمدی و گونه‌های دیگر رز به دست می‌آید، ولی نوع مرغوب آن از گیاه اصلی گل محمدی به دست می‌آید. در اصطلاح رایج، به تمام رزهای دارای اسانس1 گل‌سرخ گفته می‌شود. از رزهای زیادی برای استخراج اسانس استفاده می‌شود که گل محمدی2، رز زینتی3، رز سفید و رز راگوستا5 عمده‌ترین روزهایی هستند که در تولید اسانس مورد استفاده قرار می‌گیرند.
گل محمدی، عمده‌ترین رز مولد اسانس و دارای گرانبهاترین نوع اسانس می‌باشد که دارای بیشترین سطح زیر کشت در سطح جهان می‌باشد. دارای گلبرگهای صورتی پررنگ و با خار زیاد می‌باشد. رز زینتی، فقط برای گلابگیری مورد استفاده قرار می‌گیرد و اسانس استخراج شده از این گیاه کیفیت چندانی ندارد. برای تولید یک قطره اسانس گل محمدی حجم بسیار زیادی از گلبرگهای گل محمدی نیاز است. بیشاز 3 تن یا 1/2 میلیون گل و 12 تن آب برای تولید یک کیلوگرم اسانس گل محمدی لازم است. اسانس گل محمدی یک محصول گران قیمت است. تاخیر در برداشت یا انتقال برای تقطیر منجر به کاهش اسانس و کیفیت آن می‌شود.ترکیب و کیفیت اسانس استخراج شده گل محمدی به طور مشخصی یه ژنوتیپ رقم گل محمدی کشت شده، شرایط محیطی و آب و هوای کشت، روش جمع آوری گیاه، پردازش و تقطیر آن بستگی دارد. اغلب ترکیب شیمیایی گل محمدی از مزرعه یکسان در سال‌های متوالی بسته به شرایط آب و هوایی و زمان جمع آوری گلها تاثیر می‌پذیرد. علاوه بر این کشت یک کلون در نقاط مختلف یک منطقه جغرافیایی منجر به تنوع در کیفیت و کمیت اسانس استخراجی می‌شود. رطوبت و ابری بودن هوا در فصل جمع آوری گل، روی بازده و کیفیت اسانس گل محمدی تاثیر می‌گذارد. اسانس گل محمدی مایعی روغنی بی‌رنگ یا مایل به زرد و یا کم و بیش تیره و در برخی انواع مایل به سبز است.
از گل محمدی سه نوع حاصل می‌شود:
1- اسانس اول گل محمدی: اسانس اول حاصل تقطیر گلهای محمدی تازه در دیگهای بخار است که به رنگ زرد بر سطح گلاب شناور می‌شود. اسانس اول حاوی ترکیباتی از اسانس تام می‌باشد و عمدتاً از هیدرو کربون‌های اشباع واجد 23-14 کربن تشکیل شده است و به همین دلیل در اثر سرد شدن به حالت جامد در می‌آید.
2- اسانس دوم گل محمدی: اسانس دوم در اثر تقطیر گلاب حاصل از تقطیر گل محمدی بدست می‌آید و به رنگ زرد می‌باشد و از نظر کیفیت بسیار مرغوب‌تر از نوع اول است که دارای مواد بسیار معطر گل محمدی می‌باشد.
3- اسانس تام گل محمدی: اسانس تام از ترکیب اسانس اول و دوم بدست می‌آید که به عنوان طلای مایع معروف است.
وزن خالص اسانس گل محمدی در گرمای 20 درجه سانتی گراد بین0/83 و 0/87 می‌باشد. اسانس گل محمدی در الکل گرم حل می‌شود، اما درجه انحلال آن در الکل سرد کم است. بوی اسانس گل محمدی خیلی قوی است ولی اگر به حالت رقیق شده درآید بسیار مطبوع می‌گردد. انجماد کامل آن در 15 تا 20 درجه سانتی گراد است، ولی اگراسانس از نوع مرغوب باشد در گرمای 12 درجه سانتی گراد انجماد می‌شود. اسانس گل محمدی دارای دو قسمت یک جامد و دیگری مایع است. قسمت جامد گل محمدی، فاقد بو می‌باشد و استئاروپتن6 نام دارد و در گرمای 33 درجه سانتی گراد نیز ذوب می‌شود. قسمت مایع اسانس گل محمدی بوی قوی دارد و اولئوپتن7 نام دارد.و
______________________________________________________________________________________________
1- Essential Oil
2- R. damascena
3- R.centifolia
4- R. ahba
5- R. rogusta
6- Stearoptene
7- Oleoptene
برگرفته از کتاب گل محمدی و اثرات درمانی آن
انتشارات سفیر اردهال
نویسنده: خانم دکتر محدثه محبوبی
شرکت دارویی، آرایشی و بهداشتی دانش بنیان طبیب دارو