طبقه بندی محصولات معطر گیاهان را می توان بر اساس مکانیزم جداسازی انجام داد. به محصولات استخراج نام عصاره و به محصولات تقطیر نام اسانس روغنی اطلاق می شود.
تقسیم بندی برخی کتابها برای محصولات معطر گیاهی تا حدی اشتباه است.
روش شستشو با حلال (leaching) جداسازی جامد- مایع ( مثل جداسازی مواد مؤثره گیاه با عبور حلال مایع از روی آن) است.
روش استخراج با حلال (solvent extraction) جداسازی مایع- مایع ( مثل جداسازی فنیل اتیل الکل از گلاب با حلال اتانول ) است.
در طبقه بندی پیشنهادی محصولات معطره گیاهی بر اساس نوع مکانیسم جداسازی تقسیم بندی گردیده است:
۱- حلالیت (solubility)
به محصولات معطر به دست آمده از روش استخراج که با مکانیسم حلالیت جداسازی شده اند نام عمومی «عصاره» اطلاق گردد.
۲- فراریت (volotility)
به محصولات معطر به دست آمده از روش تقطیر که با مکانیسم فراریت جداسازی شده اند نام عمومی «اسانس روغنی» گردد.
این طبقه بندی پیشنهادی مزایایی به شرح زیر دارد:
- بین تقطیر و استخراج که دو روش مختلف جداسازی با دو مکانیسم مختلف می باشد تمایز قائل شده است. ( بنا براین بر اساس این تقسیم بندی « اسانس روغنی» دیگر نوعی «عصاره» نیست)
- بین شستشو با حلال (leaching) و استخراج با حلال (solvent extraction) تمایز قائل شده است.همانطور که می دانیم در مهندسی شیمی leaching جداسازی جامد ـ مایع و extraction جداسازی مایع ـ مایع می باشد.
البته محصولات معطر به دست آمده با روش فشردن نیز در بسیاری از مراجع معتبر از جمله دایره المعارف اسانسهای روغنی و دایره المعارف تکنولوژی شیمیایی (نوشته Kirk and ottmer) معروف به دایره المعارف کرک نیز اسانس روغنی نامیده می شوند.
منبع